Działaniem każdego człowieka kieruje motywacja, może być ona zewnętrzna, więc oparta m.in. na systemie kar i nagród, nastawiona na osiągniecie zamierzonego celu lub wewnętrzna. Motywacja ta jest wrodzona, naturalna oraz opiera się na dążeniu do doskonałości. Polega ona na czerpaniu przyjemności z samego wykonywania czynności i procesu dojścia do celu oraz dzięki temu, że osoba wykonująca czynność widzi jej sens. Opiera się ona na poczuciu satysfakcji, zadowolenia i dumie.

Motywację można rozumieć jako energię, która jest ukierunkowana na jakiś cel. Rozwija się ona już od pierwszych dni życia dziecka i kształtuje się w kolejnych etapach rozwoju. Bardzo ważną rolę we wzmacnianiu dziecięcej motywacji odgrywają dorośli, ponieważ to właśnie oni stwarzają dziecku warunki do jej rozwijania i umacniania.

Jak więc wpierać motywację wewnętrzną dziecka? Oto kilka propozycji:

• Dawać dziecku takie zadania, z którymi potrafi sobie poradzić tak, aby codziennie odnosiło ?wiele zwycięstw? i odczuwało dumę oraz nie bało się nowych wymagań.
• Kierować dzieckiem w taki sposób, aby samo odkrywało, jaki rodzaj pracy sprawia mu przyjemność, aby jego osiągnięcia były dla niego ważną ?wewnętrzną? nagrodą.
• Podczas udzielania pochwał odnosić się do procesu, a nie tylko do efektu końcowego. Udzielając komunikatów odnoszących się do procesu dążenia do celu wzmacniamy motywację wewnętrzną dziecka.
• Warto wzmacniać dzieci za pomocą adekwatnych pochwał i komplementów. Dzieci pragną aprobaty. Ważne jednak jest, by pochwały były konkretne, a nie ogólne. Skuteczna pochwała powinna określać szczegóły osiągniecia, mówić dziecku o wartości osiągnięcia oraz informować dziecko, że ciężko pracowało nad wykonaniem zadania. Dziecko słysząc wzmacniające komunikaty, otrzymuje pewność siebie i adekwatną samoocenę. Warto więc doceniać i komplementować dzieci.
• Zachęcać dziecko do poszukiwania rozwiązań, zamiast dawać mu rady lub je wyręczać.
• Budować adekwatną samoocenę dziecka. Świadomość tego w czym dziecko jest dobre, co potrafi, jak sobie radzi w nowych sytuacjach czy nad czym powinno jeszcze popracować, buduje to poczucie sprawczości, czyli poczucie, że ma wpływ na to co się dzieje.
• Pokazywać dziecku, że popełnione błędy to nie porażka, ale lekcja i informacja zwrotna co należy w przyszłości zmienić lub zrobić inaczej. Nastawienie dziecka, że błędy to nie porażka, tylko okazja do nauki czegoś nowego pozwala zlikwidować strach przed podejmowaniem działania.
• Znaleźć czas na rozmowę z dzieckiem i wysłuchanie go. Stosować zasady empatycznej komunikacji. Wczuć się w sytuację dziecka i nie bagatelizować jego uczuć. Pokazać mu, że jego uczucia i to co myśli jest dla nas ważne. Pytać dziecko o jego opinię i dawać mu adekwatną swobodę co do swoich myśli i poglądów.

Opracowała: psycholog Natalia Jochym

Materiały wykorzystane do artykułu i polecane rodzicom:

1. Steinke-Kalembka, ?Dodaj mi skrzydeł. Jak rozwijać u dzieci motywację wewnętrzną??.
2. Faber, E. Mazlish, ?Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły?.